Satranç

Satranç – Stefan Zweig

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2017

Çevirmen: Ahmet Cemal

Sayfa Sayısı: 83

Özgün Adı: Schachnovelle

Stefan Zweig'in yazmış olduğu Satranç kitabıyla ilgili düşüncelerimi podcast yayınından dinleyebilirsiniz. Yayın metnini aşağıdan okuyabilirsiniz.

Kitap, dünya satranç şampiyonu, artık satranç oynamama kararı almış eski bir satranç oyuncusu ve normal düzeyde satranç oynayan karakterimizin bir gemi yolculuğunda başına gelenleri anlatıyor.

New York’tan Buenos Aires’e satranç oynamayı çok seven arkadaşıyla birlikte gemi yolculuğu yapan karakterimiz; gemide dünya satranç şampiyonunun da yolculuk yaptığını öğrenir. Bunu öğrenen arkadaşı şampiyonla karşılıklı bir satranç maçı yapmak ister. Ancak dünya şampiyonunun herkesle maç yapmadığını bildiklerinden, gemideki en iyi satranç oyuncusunu belirlemek için küçük bir satranç turnuvası düzenlenir. Bu esnada; uzun zaman satranç oynamış ancak bir daha satranç oynamama kararı almış bir adamla tanışırlar. Bu adamın tuhaf davranışları vardır. Karakterimiz, bu davranışların sebebini merak eder ve adamla bir sohbete başlarlar.

Kitap Stefan Zweig’in diğer kitaplarında da olduğu gibi insanların psikolojik durumlarını güzel bir biçimde iletmiş. Kişisel tahliller ve betimlemeler konusunda kesinlikle başarılı bir kitap olduğunu söyleyebilirim. Kitap bana Dostoyevski’nin Öteki ve Victor Hugo’nun Bir İdam Mahkumunun Son Günü kitaplarını anımsattı. O kitaplardaki baş karakterlerin düşüncelerine çok yakın hissettim buradaki karakteri. Yalnızlık olgusunun altı çok iyi çizilmişti. Öyle ki, sürekli aynı işi yaptıktan sonra beynimizde o işi tam olarak sona erdiremediğimizi göstermesi de oldukça hoşuma gitti. Bir işe fazla odaklanıp saatlerce onunla uğraştıktan sonra bir ara verdiğinizde bile bir süre o işten kopamama durumu çok iyi aktarılmıştı. Buna örnek vermem gerekirse; çok parçalı puzzleları tamamlamak için uzun saatler oturup parçaları birleştirmeye çalışırsınız. Daha sonra bir ara verip gözlerinizi başka bir noktaya odaklamaya çalıştığınızda bile çevrenizde puzzle parçalarının uçuştuğunu görürsünüz ya, işte bu duruma benzer bir durum anlatılıyordu. Bu durumu kafamda canlandırmamı sağladığı için de kitabın başarılı olduğunu düşünüyorum.

Kitap; sade, akıcı ve anlaşılır bir dille yazılmış. Ayrıca ince olduğu için kısa sürede okunabilecek bir kitap. Buna rağmen kesinlikle üzerine düşünmeniz ve sindirmeniz gereken konulara da değiniyor.

Yalnızlık, çaresizlik, bağımlılık gibi konulara farklı bir açıdan bakabileceğiniz bir kitap “Satranç”.